Metal aksesuarlarla tanışın

Metal objelerin estetik ve sanatsal çizgiler taşımasına özen gösteren insanoğlu, sanat ve antika dünyasında yer alan pek çok eser üretmiştir. Bir madeni eserin değerlendirmesi yapılırken, önce hangi malzemeden yapıldığı saptanır.

Bronz ; Diğer adıyla "tunç", bakır, kalay, kurşun ve çinko alaşımından elde edilir. Karışımın içindeki malzemelerin kullanım oranları amaca uygun olarak değişim gösterir. Alaşım yapısındaki metallerin oranları değiştikçe alaşım özellikleri de değişir. Örnek vermek istersek; bakır miktarı arttıkça eşyanın ağırlığı artar ve rengi kırmızalaşır. Genellikle heykel sanatında kullanılan bu alaşımın yapısında %90 oranında bakır, %10 'dan az da kalay kullanılır. Ahşap mobilyaların süslenmesinde kullanıldığında da aynı özellikler geçerlidir.

Pirinç ; Dökme veya dövme malzemesi olan bu alaşımın esası, bakır ve çinko karışımıdır. Çoğu zaman pirinç dökümlerede bronz denir. Oysa her ikisinde de ortak madenler kullanılsa da ayrı ayrı düşünmek gerekir. Pirincin görünümü sarı renktedir.

Alpaca (alpaka); Bakır, çinko karışımına amaca uygun oranda nikel katılmasıyla elde edilen bir alaşımdır. Beyaz, gümüşi bir görünümü vardır. Alaşımındaki bakır oranı azaldığından malzeme hafifler ve ucuzlar.

Pewter (Tutya); Kalay, kurşun ve antimonun yanısıra, az miktar bakır ve çinkonun da karıştırıldığı bir alaşımdır. Yumuşak bir malzemedir. Kırılgandır, elle kolayça şekli bozulabilir. Özellikle bazı mutfak ve süs eşyalarında kullanılır.

Alman Gümüşü ; Bu alaşımın esas bileşimi nikel ve kalaydır. Ucuz bir malzemedir. Süs eşyalarının yapımında kullanılır.

Metal eşyaların bunlardan "hangisi" olduğunu nasıl anlarız?
Tınlama, ağırlık, döküm kalitesi, bozunması ve kırılganlığı hepsinde farklı özellikler gösterir. Genelde bronz bir eşyaya sert bir cisimle vurulduğunda tok bir ses çıkar. Aynı uygulamayı yukarıda saydığımız diğer objelere yaptığınızda ise tiz bir ses çıkar. Bronz alaşımın temel maddesi bakırdır. Bakır özgül ağırlığından dolayı ağır bir maddedir. Ancak; bazı tutya eserler içi boş olarak çalışılıp içleri alçı, çimento vb. malzemelerle ağırlık kazandırılabilir. Diğer taraftan aynı ebatlardaki pirinç bir objeyle, alpaka bir eser her iki ele alındığında pirinç objenin alpakaya göre daha ağır olduğu gözlenir.

Bronz eserlerde zaman içinde çöküntü, paslanma ve çukurlaşma olmaz. Rutubetin etkisiyle yüzeyinde mavi-yeşil lekeler oluşabilir. Oysa; tutya ve beyaz metal malzemelerden yapılmış objelerde zaman içinde çürümeler, çöküntüler ve paslanmalar gözlenir. Bronzu, kırmak, eğmek oldukça zordur. Oysa tutya eseri elle bile kırabilirsiniz.